Интернетот не e само игра...
КЛИКАЈ БЕЗБЕДНО!
Програма за едукација на 4-то одделенци за безбедност на интернет
Едукативната и иновативна програма под името „Интернетот не e само игра. Кликај безбедно!" е наменета за најмладите. Вработените во А1 Македонија, преку интерактивни и интересни предавања, приспособени за возраста и на образовната програма, ги запознаваат учениците од четврто одделение и го збогатуваат нивното знаење за интернетот учејќи ги како безбедно да бидат дел од светската мрежа и како да ги заштитат своите лични податоци.
Програмата се реализира во соработка со Министерство за образование и наука, а со одобрение на Бирото за развој на образованието. Програмата започна во 2018 година и е дел од ESG програмата под мотото “А1 За подобар свет”. Во рамки на проектот, предавањата досега ги проследиле повеќе од 5000 четвртоодделенци од 13 градови во земјава, а активно се вклучени наставници, директори, педагози и психолози од училиштата.
Едукативната програма „Интернетот не е само игра...Кликај безбедно“ е добитник на признанието во категоријата “Однос кон заедницата”, што го доделува Координативното тело за општествена одговорност на претпријатија и Министерството за економија.
Пријави училиште
Имате 4-то одделенче и сакате да го посетиме неговото училиште и да одржиме предавање? Вие сте на вистинското место!
На овој линк можете да го пријавите училиштето во кое учи како и да го наведете името на наставникот и телефонски број. Ние ќе го контактираме и ќе закажеме предавање.
Галерија на активности
Корисни совети
Драги деца,
Во денешниот дигитален свет, интернетот нуди неверојатни можности за учење, креативност и поврзување со пријателите. Може да откриете неверојатни игри, да гледате интересни видеа, да слушате музика и вирутелно да посетите нови места! Но, додека истражувате онлајн простори, многу е важно да разберете како да се заштитите и како да останете безбедни. Во продолжение ви подготививме неколку важни совети кои ќе ви помогнат безбедно и самоуверено да се движите низ онлајн светот.
Запомнете, колку повеќе учите да останете безбедни, толку повеќе ќе се забавувате!
Не ги споделувајте вашите лични податоци (пример: име и презиме, домашна адреса, телефонски број) на интернет.
Избегнувајте понуди кои изгледаат премногу добри за да бидат вистинити.
Не се поврзувајте и не разговарајте со непознати онлајн (вклучувајќи ги и барањата за пријателство на социјалните мрежи).
Креирајте безбедни лозинки и чувајте ги приватно.
Не споделувајте лични информации кои може да доведат некого до вашата локација или да му дозволите да ја претпостави вашата лозинка (датум на раѓање, адреса, училиште, онлајн анкети итн.).
Кажете им на вашите родители доколку на интернет наидете на нешто што ве прави да се чувствувате непријатно. Доколку ова се случи, веднаш затворете ја апликацијата и разговарајте со вашите родители за тоа што е можно побрзо.
Не отворајте прилози (видеа или датотеки) во е-пошта од луѓе што не ги познавате. Овие прилози често содржат малициозен софтвер што се инсталира на вашиот уред.
Определете кои апликации се безбедни за инсталирање на вашиот телефон или компјутер. Не заборавајте дека не смеете да инсталирате апликација на вашиот телефон или програма на вашиот компјутер без дозвола од вашите родители. Ова вклучува музика, игри, слики и видеа.
Имајте предвид дека некои сајтови може далечински да ги променат безбедносните поставки на вашиот телефон или компјутер, без ваше знаење.
Никогаш не пополнувајте анкета без дозвола од вашите родители, бидејќи некои од овие истражувања имаат прикачен малициозен софтвер, како што се вируси или тројанци.
Вирусите и тројанците можат да го оштетат вашиот телефон и вашиот компјутер. Овие типови малициозен софтвер може да пристапат до вашите лични информации, или кредитни картички, банкарски сметки и други датотеки на вашите родители што тие претходно ги зачувале.
Живееме во свет каде што децата имаат повеќе информации на дофат на рака повеќе од кога било досега. Таблетите, лаптопите и паметните телефони најчесто најмладите ги користат за играње игри, разговарање со своите врсници преку апликации, социјални медиуми, а многу поретко за извршување на училишните задачи. Но, иако знаеме дека интернетот е корисен и сурфајќи можеме да дојдеме до безброј корисни информации, неговата прекумерна употреба им го одвлекува вниманието на нашите најмили, па дури може и да им наштети.
Како родител, може да биде предизвик да се движите низ онлајн светот на вашето дете. Затоа, во продолжение ви подготвивме неколку совети за безбедност на интернет за децата, а со цел да помогнеме нивното поминато време на интернет да биде побезбедно.
Совет 1: Разговарајте со вашето дете
Започнете да разговарате за безбедноста на интернетот веднаш штом вашето дете ќе почне да користи дигитални уреди. Навремената свесност и разбирање на тоа како функционира интернетот и што може да очекуваат додека сурфаат на светската мрежа ќе им помогне на децата да изградат добри интернет навики.
Скоро сите популарни социјални медиуми бараат децата да не бидат помлади од 13 години пред да имаат свој профил. Прераното користење на социјалните мрежи не е пожелно затоа што вашите деца можат да се соочат со многу опасности, а да не се свесни за истото.
Совет 2: Отворена комуникација
Изградете отворена средина каде што вашето дете ќе се чувствува удобно да разговара за своите онлајн искуства и грижи. Поттикнете го да зборува со вас што правел на интернет и што прочитал. Охрабрете го вашето дете да ви каже дали некогаш видело нешто што го исплашило или направило да се чувствува непријатно. Прашајте го кои услуги и апликации ги користи, што нудат тие и проверете какви безбедносни карактеристики имаат.
Совет 3: Заштита на лични информации
Погрижете се вашето дете да знае дека не треба да објавува лични информации и фотографии. Тука спаѓаат неговото име и презиме, домашна адреса, училиштето во кое што учи, фотографии и лозинки.
Совет 4: Вклучете SAFE SEARCH или безбедно пребарување
Додека сурфа на интернет, вашето дете може да наиде на вознемирувачки информации, фотографии или насилство. Проверете како да ја вклучите опцијата SafeSearch за да се заштитите себеси и другите во вашето семејство од потенцијално вознемирувачки содржини.
Совет 5: Следете ја употребата на интернет и социјални медиуми на вашите деца и поставете временски ограничувања
Користете софтвер или апликација за родителска контрола за да ја следите активноста на вашето дете на интернет. Преку него ќе можете да следите кои апликации ги користи, кои игри ги игра, можете да одобрувате кои може да ги симне на неговиот телефон, можете да ги блокирате несоодветните содржини и можете да поставите временски ограничувања (колку минути во текот на денот може да го користи неговиот мобилен телефон). Исто така, можете во било кое време да ја знаете неговата точна локација. Објаснете му на вашето дете дека оваа алатка е за негова безбедност, а не за да го контролирате.
Совет 6: Сајбер насилство
Додека сурфа на интернет или игра игричка, вашето дете може да биде “цел” на сајбер-насилниците кои го користат интернетот за да најдат луѓе кои можат да ги искористат откако ќе ја добијат нивната доверба. Вашето дете преку апликација без да знае може да разговара со онлајн предатор кој ќе се преправа дека му е пријател или врсник, а понатаму може да се случи да го вознемирува, да му бара фотографии, средба и слично. Ова може да резултира со страв, немир и повлекување кај детето и токму на свесноста за вакви опасности треба да се посвети огромно внимание. Потребно е да му објасните дека средба со личност запознаена онлајн е строго забрането и во ниеден случај не смее да се прекрши ова правило.
Совет 7: Забележете ги предупредувачките знаци
Додека следните знаци можат да бидат дел од нормално детство, тие исто така можат да укажат на подлабоко прашање, како што е последица од малтретирањето преку Интернет:
- Вашето дете повеќе не учествува во онлајн активности.
- Вашето дете страда од ниска самодоверба, промени во расположението, анксиозност или депресија.
- Тоа наеднаш избегнуваат да користат технологија, како што се нивниот паметен телефон, таблет или конзола за видео игри.
- Јаде помалку и спие нередовно.
- Неговите академски способности се влошуваат.
- Разговарајте со вашето дете, контактирајте со неговото училиште или консултирајте се со професионалец за ментално здравје ако дознаете дека страда од сајбер-малтретирање.
Совет 8: Обележете безбедни веб страници
Преку апликацијата за родителска контрола што ја имате инсталирано, можете да креирате безбедна листа на веб страници кои вашето дете ќе може да ги прелистува. Охрабрете го да пристапува само на оваа листа на одобрени веб-страници. Доколку сака да додаде нови, вие одобрете ги.
Совет 9: Научете ги децата да препознаваат спам и фишинг
Што е спам: Спам, junk mail (рекламен материјал добиен по е-пошта) е несакана порака најчесто со рекламна содржина. Опфаќа испраќање скоро идентични пораки до голем број корисници преку е-пошта. Спамот често се користи за прибирање лични информации кои потоа се продаваат на други компании, со што им се овозможува неовластен пристап до личните податоци.
Што е фишинг: Фишинг е вид на мрежна измама во која сајбер криминалците испраќаат мејлови кои изгледаат како да доаѓаат од постоечки компании и бараат да наведете определени чувствителни податоци. Најчесто тоа се постигнува со вклучување на линк кој ќе ве однесе до веб локацијата на компанијата каде би требало да ги пополните своите податоци – но веб локацијата е лажна и информациите кои ги давате одат директно во рацете на сајбер криминалците. Фишинг нападите користат различни техники за да ги измамат децата да споделат чувствителни информации за нив или нивните најблиски. Објаснете им зошто никогаш не треба да пополнуваат формулари со лични податоци или да кликнат на сомнителни линкови.
Технологијата ги менува нашите животи, начинот на кој живееме и на кој учиме. Најмладите имаат можност да се поврзат со своите врсници онлајн, коешто на еден начин неверојатно е и возбудливо, но тие мора да знаат дека и на интернет постојат правила!
Тоа е голем предизвик и за вас, да бидете во тек со секојдневните модерни интернет трендови но и да ги научите учениците како да пребаруваат безбедно на интернет и како да се заштитат.
Децата во денешно време знаат дека споделувањето на лозинките или нивните адреси е строго забрането, но сепак, има закани кои можеби нема да ги разберат.
Во продолжение подготвивме неколку совети со коишто може да се послужите кога зборувате со вашите ученици за интернет светот.
Научете ги учениците како безбедно да пребаруваат онлајн: да обрнат внимание на веб страниците кои им се појавуваат при барање на одредена тема или збор. Не секогаш првиот линк е тој што им е потребен. Пред да кликнат на линкот да бидат сигурни дека тоа е навистина содржината што им е потребна.
БИДЕТЕ ВО ТЕК СО ТЕХНОЛОГИЈАТА: Децата најчесто им се обраќаат на своите пријатели за совет на интернет затоа што може да се чувствуваат поудобно да разговараат со врсниците или можеби бидејќи мислат дека нивните родители и другите возрасни не се свесни за новите технолошки трендови. Бидете во тек со онлајн случувањата и погрижете се тие да дојдат кај вас за какви било проблеми што ги имаат.
Одвојте време да разговарате со вашите ученици за тоа како нивните омилени сајтови и апликации ги складираат нивните информации. Дали знаат дека Snapchat, на пример, чува пораки на сервер 30 дена?
Што е САЈБЕРБУЛИНГ - употребата на технологијата за вознемирување, закана, засрамување или таргетирање на друго лице. Тука се вбројуваат онлајн заканите и злобните, агресивни или груби текстови, твитови, објави или пораки. Охрабрете ги вашите ученици да пријават секаков тип сајбербулинг директно кај вас и кажете им дека сте секогаш тука за нив за да им помогнете.
Посочете им безбедни и корисни веб страници: Истражувајте и препорачајте им веб страници кои ќе им помогнат во нивните домашни задачи. Охрабрете ги да истражуваат онлајн, но секогаш внимателно!
Речник на дигитални термини и најупотребувани изрази за деца
- Age restriction = Ограничување на возраста
- Возрасните ограничувања важат за игри, филмови и програми. Возрасното ограничување ви кажува за каква возрасна група е прилагодена содржината.
- Application, app = Апликација
- Апликација е тип на софтвер што може да се инсталира и работи на компјутер, таблет, паметен телефон или на друг електронски уред. Апликацијата најчесто се однесува на мобилна апликација или на дел од софтвер што е инсталиран и користен на компјутер.
- App store = Платформа за апликации
- Ресурс / дигитална платформа на интернет преку којашто можете да пребарувате и инсталирате софтверски апликации на вашиот компјутер, паметен телефон, таблет или на друг уред, на ример: AppStore, Play Store итн.
- Artificial intelligence - Вештачка интелигенција (ВИ)
- Интелигенција претставена од машини и софтвери е гранка од компјутерската наука која развива машини и софтвер со интелигенција. Компјутер или апликација може да прави работи кои се сметаат за интелигентни откако ќе бидат научени да ги прават. Вештачката интелигенција не е живо суштество, туку вештачка машина или програма.
- Battery = Батерија
- Батеријата е уред во кој се складира електрична енергија. Треба редовно да се полни за да има доволно енергија. Батериите се користат во многу дигитални уреди, како што се телефони и таблети.
A blog means written texts compiled on a website. They are written by one or more people. Anyone can set up a blog of their own and share it. In addition to texts, a blog may also have pictures and videos. A blog that consists only of videos is called a vlog. - Blog = Блог
- Блог значи пишан текст кој може да се најде на веб. Може да биде напишан од едно или повеќе лица. Покрај текстовите, блогот може да има и слики и видеа. Блог кој се состои само од видеа се нарекува влог.
- Browser = Прелистувач
- Прелистувач е софтверска програма за пребарување и прикажување информации на интернет. Преку прелистувачот можете да прелистувате текстови, слики и видеа на веб.
- Chat = Разговор кој се одвива онлајн
- Разговорот може да биде помеѓу две или повеќе лица или пак разговор со четбот. Можете да разговарате на вебсајт, во игри и преку Viber, WhatsApp или Snapchat.
- Cloud = Облак
- Облакот е како невидлива „соба за складирање“ информации на интернет. Уредот секогаш нема доволно меморија за сето она што би сакале да го складирате. Големи количини од информации може да се складираат во услуги за кои се вели дека се во облакот. Зборот облак се користи како слика за информации што не се зачувани во уредот.
- Computer = Компјутер
- Компјутер е уред програмиран од луѓе за да ги обработува информациите дигитално. Компјутерот е поврзан преку интернет. Можете да се користи за да се прават многу различни работи, на пример: да пребарувате на интернет, да купувате, да разговарате со други луѓе, да работите, да учите, да гледате филмови, да играте игри или да слушате музика.
- Cookie = Колаче
- Колаче е податок или информација којашто се складира кога се посетува веб-локација или се преземаат апликации од интернет користејќи таблет, телефон или компјутер. На пример, колачињата складираат податоци за тоа што последно е пребарувано на интернет или лоцирање на пребарувачот каде е во во моментот.
- Copyright = Авторски права
- Кога некој создава дело, има право да определи како ќе се користи. Авторски права значи дека создавачот може да одлучи што сака да прави со сопствената работа. За дело се смета уметност, филмови, композиции, книги и други содржини направени од луѓе се сите дела. И вие имате право на свои дела, на пример, на видеата и сликите што сте ги направиле. Не смеете да користите туѓи дела без дозвола.
- Cursor = Курсор
- Курсорот е симбол на екранот на еден уред. Трепка за да го покаже местото каде што внесувате текст. Можете да го движите курсорот со глувчето или со копчињата со стрелки на тастатурата. Ако имате екран на допир или подлога на допир, можете да го движите курсорот со движење на прстот.
- Cyberbullying = Сајбербулинг
- Сајбербулинг е кога некој ја користи технологијата за вознемирување, закана, засрамување или таргетирање на друго лице. Тоа се случува на уреди како паметни телефони, компјутери, таблети и системи за игри. Сајбер-малтретирањето ги повредува луѓето, а во некои случаи е спротивно со закон.
- Cyber security = Сајбер безбедност
- Сајбер безбедност се однесува на мерки кои се применуваат за заштита на податоците, мрежите и корисниците од сајбер закани, напади и неовластен приста. Сајбер напад значи напад врз компјутери. За време на нападот, важни информации можат да бидат украдени или уништени.
- Data = Информација
- Постојат многу видови на податоци; на пример, сите букви во пишан текст се податоци. Сликите, звуците и видеата се исто така податоци. Податоци се и информациите што уредот или програмите во уредот ги собира кога посетувате веб-локации или користите некоја апликација.
- Data security = Безбедност на податоци
- Безбедноста на податоците значи работи што се прават за да се одржат безбедни податоците на луѓето на интернет. Секој има право на безбедно користење на интернет. Можете сами да се грижите за безбедноста на вашите податоци, на пример, со тоа што нема да ја дадете вашата лозинка.
- Digitalization = Дигитализација
- Процес на претворање на информации во дигитален (т.е. компјутерски читлив) формат.
- Download = Преземање
- Преземање на програма или содржина од едно на друго место. На пример, можете да преземете игра од продавница за апликации онлајн на вашиот уред.
- Email = Електронска пошта
- Електронска пошта или електронско писмо е метод за размена на дигитални пораки меѓу корисниците на интернет.
- Emoji = Емоџи
- Емоџи се идеограми и смешковци кои се користат во електронски пораки за да опишат емоции, луѓе, животни, храна, и сл. Можат да стојат на крајот на еден текст или да се испратат без текст.
- Coffee
- Black
- Milk
- White
- Fake = Лажно
- Нешто лажно, невистинито или неавтентично.
- Filter = Филтер
- Филтрите најчесто се користат на социјалните медиуми за уредување на фотографии (да ги осветли, украси, разубави и сл.).
- Fingerprint = Отпечаток од прст
- Отпечатокот од прст може да се користи за отворање уред или апликации покрај лозинката или препознавањето на лицето.
- Flight mode = Авионски режим / режим на лет
- Можете сами да го префрлите уредот во авионски режим. Кога се наоѓа во овој режим, тогаш уредот не е поврзан со други уреди или на интернет. Можете исто така да користите уред во режим на лет ако сакате да ја зачувате неговата батерија.
- Follower = Следбеници
- Во социјалните медиуми, следбеници се луѓе кои следат друго лице, профил, и сл.
- Forward = Препраќа
- Препраќање значи дека пренесувате порака, слика или некоја друга содржина што сте ја примиле на друго лице.
- GIF = ГИФ
- GIF е слика која е направена во кратка презентација која личи на видео. Често е наменета да биде смешна. Може да се користи и за да се објасни нешто што е тешко да се објасни само со зборови. GIF е кратенка од зборовите Graphic Interchange Format.
- Game = Игра
- Постојат различни игри, како што се друштвени игри, игри на отворено и дигитални игри. Дигиталните игри се играат на телефон, таблет, компјутер или на посебни уреди за игри, како што се конзоли за игри. Можете да играте игри сами, со пријателите или онлајн со кој било.
- Gaming = Гејмање
- Тоа значи „играње игра“. Игрите исто така се однесуваат на индустријата за игри како целина и станаа омилено време за поминување на луѓето од сите возрасти.
- To google = гуглање
- Гуглањето значи пребарување на информации со помош на најпопуларниот пребарувач во светот, Google. Можете да барате информации со пишување или зборување. Можете исто така да го извршите пребарувањето така што резултатите ќе бидат слики.
- Hardware - Хардвер
- Машински дел од компјутерот т.е. се што можеш да допреш, на пример: компјутер, тастатура, глувче, мобилен телефон, таблет, итн.
- Hacker = Хакер
- Хакер е личност која многу паметно користи компјутер и интернет конекција за да навлезе во складиштата на податоци. Понекогаш хакерите работат без дозвола, но понекогаш може да имаат и дозвола да истражуваат информации.
- Hashtag = Хаштаг
- Хаштаг или клучен збор е комбинација од знакот на хаштагот и зборот. Изгледа вака: #куче. Хаштагот се користи, на пример, кога објавувате слика или текст на социјалните мрежи. Зборот се пишува директно по ликот: #шума #јануари #предучилиште. Хаштаговите помагаат да се најдат приказни за одредена тема.
- Milk
- White
- Icon = Икона
- Икона е мала слика на екранот на уредот. Кога ќе го допрете, се отвора апликација. Во апликациите и програмите, различни работи како зачувување се случуваат кога ќе допрете икони.
- Installing = Инсталирање
- Преземање апликација во меморијата на уредот или во облакот.
- Internet = Интернет
- Интернетот е светски систем на информациски мрежи. Поврзува милиони и милиони уреди еден со друг.
- Like = Лајк
- Кога ќе видите нешто убаво на социјалните мрежи, може да ви се допадне. Тоа може да го искажете доколку ја допрете сликата преку срце или палец.
- Link = Врска (линк)
- Линкот ве носи од едно место на друго онлајн, често на друга веб-локација. Линковите може да се копираат и споделат со други. Линковите може да се постават и зад QR-код. Линкот кога ќе се отвори кога ќе го скенирате кодот.
- Meme = Меме
- Меме е слика во која често има и текст. Мемите често се поврзани со актуелна тема. Многу луѓе си испраќаат меми едни на други затоа што често се смешни и проникливи.
- Message = Порака
- Пораките може да бидат текстуални, аудио или пораки со слика или комбинации од нив. Тие можат да се испраќаат во различни онлајн услуги, како што се Snapchat, WhatsApp или Signal. Исто така, можно е да се испраќаат пораки од еден телефонски број на друг без интернет конекција.
- Μouse = Глувче
- Глувчето е мал уред кој се користи за контрола на компјутерот. Глувчето често се ракува со рака.
- Νetwork connection = Mрежна конекција
- Мрежна конекција (интернет врска) се користи за поврзување на уред со мрежата, интернетот. Уредот е поврзан на интернет преку мобилна мрежа, Wi-Fi или WLAN.
- Νotification = Нотификација
- Во дигиталните уреди, нотификација значи дека добивате порака
- Password = Лозинка
- Лозинката е тајна комбинација на букви, зборови, бројки или знаци. За да се најавите на уред, електронска пошта или програма, потребна ви е лозинка за идентификација.
- Phishing = Фишинг
- Ова е измама со е-пошта за која лажно се тврди дека е од легитимна организација. Во каков тип на е-пошта често се бараат броеви за социјално осигурување, лозинки и други информации што може да се користат за пристап до банкарски сметки и кредитни картички.
- PIN code = ПИН-код
- PIN-от е таен код наменет да спречи други лица да го користат уредот. Важно е да го запомните PIN-кодот на вашите уреди и не смеете да го давате кодот на други луѓе. Кратенката PIN доаѓа од зборовите personal indentification number т.е. личен идентификациски број.
- Podcast = Поткаст
- Поткастите се дискусии објавени на интернет. Тие се како радио програми. Поткастите се занимаваат со различни теми како што се вести, забава, култура и спорт.
- Profile = Профил
- Профил значи информации што ги давате кога се регистрирате за услуга. Информациите, како што се вашето име, фотографија и град, го сочинуваат вашиот профил.
- QR code = QR код
- QR-код е бар-код во кој се преземени податоци. Камерата на телефонот или таблетот го чита кодот и ја отвора неговата содржина. Содржината може да биде текст, слика или врска до веб-локација. Секој може да креира QR-кодови онлајн. QR е кратенка за quick response т.е. брз одговор.
- To save = Да се сочува
- Содржините како што се игри, слики, видеа или текстови може да се складираат во меморијата на уредот или во услугата облак. Тоа се нарекува сочувување.
- Screen = Екран
- Постојат многу видови на екрани, на пример: екран на телефон или голем телевизор со рамен екран. На екранот се прикажуваат слики, подвижни слики и информации. Кај компјутерите, екранот покажува што правите со компјутерот. Некои уреди, како што се телефоните, имаат екран на допир.
- Screenshot = Скриншот
- Сликата од екранот значи дека ја зачувувате содржината на екранот како слика. Можете да направите скриншот на различни начини со различни уреди.
- To scroll = Сколање
- Можете да го скролате текстот на еканот нагоре или надолу. Скролањето обично може да се направи со прст или глувче.
- To share = Споделување
- Споделувањето значи испраќање текстови, слики или видеа на други. Бидете внимателни кога споделувате нешто со други луѓе. Добро е да барате дозвола од луѓето со кои се фотографирате или кои ги снимате. Не споделувајте ништо што може да направи некој да се чувствува лошо.
- Social media = Социјални медиуми
- Социјалните медиуми се активност што се одвива на интернет. Секој може да објавува содржини и да испраќа и прима пораки на социјалните медиуми. Она што луѓето најмногу го споделуваат на социјалните мрежи се слики, видеа и текстови. На социјалните мрежи можете да следите интересни луѓе и да добивате известување кога објавуваат содржина.
- spam = спам
- Спам е е-пошта што не сте ја сакале или се претплатиле. Можеби станува збор за оглас кој е испратен до многу луѓе кои не го побарале. Спам понекогаш може да содржи штетни врски. Можете да избегнете спам со давање на вашата адреса за е-пошта само доколку е потребно.
- to stream = да стримува
- Стриминг значи дека нешто се емитува онлајн во живо. Играчите понекогаш ги пренесуваат своите игри кога играат. Потоците исто така може да се зачуваат за да може да се гледаат подоцна.
- tablet = Таблет
- Таблет е уред кој има екран на допир и обично се контролира со прст. Таблетот може да се поврзе на интернет преку SIM картичката во уредот или преку Wi-Fi. Можете да преземате апликации на таблет од продавницата за апликации. Можете да користите таблет за да гледате видеа, да играте игри, да цртате, да пребарувате на интернет, да читате и тн.
- to tag = тагирање (означување)
- Означувањето или тагирањето значи обележување во социјалните медиуми. На пример, во пораките на социјалните мрежи, можете да означите личност или место што е видливо на слика. Означувањето често се прави со поставување на знакот @ пред зборот или името.
- to troll = да трола
- Тролањето значи да ги нервирате другите луѓе на интернет за да ги изгубат нервите на некој начин. Тролањето значи и обид да се влијае на мислењата на другите луѓе дури и со лажење. Личноста која прави тролање се нарекува трол. Ако забележите трол на интернет, пријавете го на возрасен или на администраторот на услугата.
- update = ажурирање
- Апликациите на уредите постојано се подобруваат. Затоа тие мора да се ажурираат, што значи да се осигура дека користената верзија е најновата верзија. Ако не ги ажурирате апликациите, тие може да не работат правилно.
- user account = корисничка сметка
- Не може да се користат сите услуги без да се регистрирате. Кога ќе се регистрирате за услуга, ќе добиете корисничка сметка. Корисничката сметка ви дава право да ја користите услугата. Треба да побарате дозвола од возрасен да се регистрирате.
- username = корисничко име
- Корисничко име е име што го користите кога се најавувате на компјутер или услуга, на пример, игра. Корисничкото име е обично вашата сопствена адреса за е-пошта. Покрај корисничкото име, честопати ви треба лозинка за да можете да се најавите на услугата што ја сакате.
- video call = видео повик
- Видео повик е разговор што се одвива онлајн. Учесниците во разговорот се гледаат преку камерите на нивните уреди. Ако учесниците користат само звук, повикот е обичен телефонски повик
- Vlog = Влог
- Слично на блоговите, блоговите се списание базирано на видео кое се обезбедува на интернет.
- Virus = Вирус
- Софтверска програма дизајнирана да инфицира и уништува датотеки на вашиот компјутер. Вирусите може да се инсталираат на вашиот компјутер преку веб-страници и програми за споделување датотеки. Треба да бидете сигурни дека на вашиот компјутер е инсталиран антивирусен софтвер за да ве заштити од овие датотеки.
- web store = веб продавница
- Веб продавница или онлајн продавница е продавница што е онлајн. Можете да купите производи од веб-продавница исто како од обична продавница. Можете исто така да купите апликации, како што се игри, за преземање на уред. Производите што сте ги купиле од онлајн продавниците можете да ги испратите директно до вашиот дом или можете сами да ги подигнете од локацијата за испорака што сте ја избрале.
- wireless = безжичен
- Безжична врска е врска што работи без кабли помеѓу различни уреди. Безжичната врска може да се користи за пренос на податоци лесно и брзо. На пример, Bluetooth конекција може да се користи со слушалки за слушање музика на телефонот.
- WWW = WWW
- WWW е систем за прелистување веб-страници. WWW е кратенка за World Wide Web.
- YouTube = YouTube
- YouTube е видео услуга во која секој може да презема видеа и да гледа видеа објавени во услугата од други. Можете да коментирате на видеата и да ги проследите. Постојат и други видео услуги. Треба да платите за да користите некои видео услуги.
- to zoom = Да зумирате
- Зумирањето значи зголемување. Се користи кога сакате нешто поблиску или подетално да погледнете. За зумирање на екран на допир обично се потребни два прста.
- @ sign = знак @
- Знакот @ се користи пред името на една личност кога сакаме да и кажеме нешто на оваа конкретна личност на социјалните мрежи. Знакот @ или знакот „на“ се користи и во адресите на е-пошта.
